میوپاتی و اسکولیوز: علل، علائم و روش های درمان

میوپاتی و اسکولیوز دو بیماری متفاوت اما گاهی مرتبط هستند که بر سیستم عضلانی و اسکلتی بدن تأثیر میگذارند. میوپاتی به گروهی از بیماریهای عضلانی اشاره دارد که باعث ضعف پیشرونده میشوند، در حالی که اسکولیوز یک انحراف جانبی ستون فقرات است که ممکن است به دلایل مختلف از جمله بیماریهای عصبی-عضلانی مانند میوپاتی ایجاد شود. در این مقاله به بررسی این دو بیماری، ارتباط بین آنها و روشهای تشخیص و درمان میپردازیم.

بخش اول: میوپاتی (Myopathy)

تعریف میوپاتی

میوپاتی به هر گونه اختلال در عضلات اسکلتی گفته میشود که منجر به ضعف، درد یا اختلال در عملکرد عضلات شود. این بیماری ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد و بر اثر عوامل ژنتیکی، التهابی، متابولیک یا سمّی ایجاد شود.

انواع میوپاتی

میوپاتیهای مادرزادی (Congenital Myopathies):

از بدو تولد وجود دارند و معمولاً به دلیل جهشهای ژنتیکی ایجاد میشوند.

مثال: بیماری نِمالین میوپاتی (Nemaline Myopathy).

میوپاتیهای التهابی (Inflammatory Myopathies):

ناشی از التهاب عضلات، اغلب به دلیل بیماریهای خودایمنی.

مثال: پلیمیوزیت (Polymyositis) و درماتومیوزیت (Dermatomyositis).

میوپاتیهای متابولیک (Metabolic Myopathies):

اختلال در متابولیسم انرژی عضلات.

مثال: بیماری مکآردل (McArdle Disease).

میوپاتیهای سمّی/دارویی (Toxic Myopathies):

ناشی از مصرف برخی داروها (مثل استاتینها) یا سموم.

علائم میوپاتی

ضعف عضلانی پیشرونده (بهویژه در عضلات نزدیک به تنه مانند ران و شانه)

خستگی زودرس

درد عضلانی

مشکل در راه رفتن یا بلند شدن از وضعیت نشسته

در موارد شدید، اختلال در تنفس یا بلع

تشخیص میوپاتی

آزمایش خون (بررسی سطح آنزیمهای عضلانی مانند CPK)

الکترومیوگرافی (EMG) برای ارزیابی فعالیت الکتریکی عضلات

بیوپسی عضله برای بررسی بافت عضلانی

تست ژنتیک در موارد مادرزادی

درمان میوپاتی

درمان دارویی (کورتیکواستروئیدها در موارد التهابی، جایگزین آنزیم در برخی موارد متابولیک)

فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و جلوگیری از تحلیل رفتن آنها

کاردرمانی برای بهبود عملکرد روزانه

تغذیه مناسب و ورزشهای سبک

در موارد شدید، استفاده از دستگاههای تنفسی یا جراحی

بخش دوم: اسکولیوز (Scoliosis)

تعریف اسکولیوز

اسکولیوز یک انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به صورت جانبی (به چپ یا راست) است که معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده میشود. این بیماری میتواند خفیف یا شدید باشد و در برخی موارد بر عملکرد ریه و قلب تأثیر بگذارد.

انواع اسکولیوز

اسکولیوز ایدیوپاتیک (Idiopathic Scoliosis) (80% موارد، علت ناشناخته)

اسکولیوز مادرزادی (ناشی از ناهنجاریهای مادرزادی مهرهها)

اسکولیوز عصبی-عضلانی (به دلیل بیماریهایی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا میوپاتی)

اسکولیوز دژنراتیو (در بزرگسالان به دلیل تخریب دیسک و آرتروز)

علائم اسکولیوز

انحنای قابل مشاهده در ستون فقرات

نابرابری شانهها یا لگن

خستگی عضلانی

در موارد شدید، درد کمر یا اختلال در تنفس

تشخیص اسکولیوز

معاینه فیزیکی (آزمون خم شدن به جلو)

عکسبرداری اشعه ایکس برای اندازهگیری زاویه کاب (Cobb Angle)

امآرآی یا سی تی اسکن در موارد پیچیده

ارزیابی عصبی در اسکولیوز عصبی-عضلانی

درمان اسکولیوز

نظارت منظم در موارد خفیف (کمتر از ۲۰ درجه)

بریس (ارتوز) برای جلوگیری از پیشرفت در نوجوانان در حال رشد

فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی (مثل روش شروت)

جراحی (فیوژن ستون فقرات در موارد شدید با انحنای بیش از ۴۰-۵۰ درجه)

ارتباط بین میوپاتی و اسکولیوز

در برخی بیماریهای عصبی-عضلانی مانند دیستروفی عضلانی دوشن یا میوپاتیهای مادرزادی، ضعف عضلات اطراف ستون فقرات میتواند منجر به اسکولیوز پیشرونده شود. این نوع اسکولیوز معمولاً سریعتر پیشرفت میکند و نیاز به درمان تهاجمیتری دارد.

جمع بندی و نتیجه گیری

میوپاتی و اسکولیوز دو بیماری متفاوت اما گاهی مرتبط هستند که نیاز به تشخیص و درمان بهموقع دارند. در حالی که میوپاتی بر عضلات تأثیر میگذارد، اسکولیوز یک ناهنجاری ساختاری در ستون فقرات است. در مواردی که میوپاتی منجر به اسکولیوز شود، درمان ترکیبی (دارویی، فیزیوتراپی و جراحی) ضروری است. پیشرفتهای اخیر در ژن درمانی و توانبخشی امیدهای تازهای برای بیماران ایجاد کرده است.

اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائم این بیماریها را دارید، حتماً به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا ارتوپد مراجعه کنید.