شهید حسن طهرانی مقدم، بنیانگذار صنعت موشکی ایران بود. او با طراحی موشکهای استراتژیک و خودکفایی در فناوریهای دفاعی، پایهگذار توان بازدارندگی موشکی کشور شد. به همین دلیل، از او بهعنوان پدر موشکی ایران یاد میشود

پدر موشکی ایران کیست؟
در دنیای امروز، قدرت دفاعی کشورها تنها به ارتش کلاسیک و نیروی انسانی وابسته نیست، بلکه فناوریهای پیشرفته همچون صنایع موشکی، نقش تعیینکنندهای در حفظ امنیت ملی دارند. ایران نیز در طول چهار دهه اخیر، مسیر دشوار اما موفقی را در دستیابی به دانش و ساخت موشکهای پیشرفته پیموده است. در این میان، نام یک فرد بیش از همه میدرخشد؛ شهید حسن طهرانی مقدم، کسی که بهدرستی از او به عنوان «پدر موشکی ایران» یاد میشود.
حسن طهرانی مقدم کیست؟
شهید حسن طهرانی مقدم در سال ۱۳۳۸ در محله سرچشمه تهران متولد شد. او در دوران جوانی وارد فعالیتهای انقلابی شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سپاه پاسداران پیوست. با آغاز جنگ تحمیلی، طهرانی مقدم نهتنها بهعنوان یک فرمانده در صحنه نبرد حضور داشت، بلکه بهدلیل علاقه و استعدادش در حوزههای فنی، به یکی از مؤسسین یگان توپخانه و سپس واحد موشکی سپاه تبدیل شد.
پس از پایان جنگ، او با باور به لزوم تقویت توان دفاعی کشور، برنامهریزی دقیقی برای توسعه صنایع موشکی انجام داد و با روحیه جهادی، تیمهایی از جوانان نخبه و متعهد را گرد هم آورد. او تا لحظه شهادت، به عنوان فرمانده سازمان جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی سپاه فعالیت میکرد.
چرا به حسن طهرانی مقدم پدر موشکی ایران میگویند؟
لقب «پدر موشکی ایران» از آنرو به شهید طهرانی مقدم داده شده که او نقشی بیبدیل و بنیادی در ایجاد، توسعه و بومیسازی سامانههای موشکی کشور داشت. پیش از تلاشهای او، ایران وابسته به کشورهای خارجی بود و زیرساختی برای ساخت موشک نداشت. طهرانی مقدم با تکیه بر توان داخلی و روحیه خوداتکایی، این وابستگی را از میان برداشت.
او بنیانگذار موشکهای شهاب، سجیل، قدر، زلزال، فاتح و عماد بود و طراحی بسیاری از این پروژهها را شخصاً راهبری کرد. تلاشهای شبانهروزی او موجب شد ایران در کمتر از دو دهه، به یکی از قدرتهای منطقهای در حوزه موشکی تبدیل شود.
دستاوردهای مهم طهرانیمقدم در صنعت موشکی
دستاوردهای او تنها به ساخت چند موشک خلاصه نمیشود، بلکه یک سیستم کامل شامل آموزش، تحقیق، توسعه و آزمایش را پایهریزی کرد. از مهمترین دستاوردهای او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد اولین واحد موشکی سپاه در دوران دفاع مقدس با کمک موشکهای ابتدایی اسکاد از سوریه و کره شمالی
- راهاندازی مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای تخصصی موشکی در کشور
- توسعه فناوری سوخت جامد که پایداری، قدرت و دقت موشکها را بهبود بخشید
- تولید موشکهای برد بلند شهاب ۳ با توان رسیدن به اهداف دوردست
- ساخت موشک بالستیک دو مرحلهای سجیل با سوخت جامد، بدون وابستگی به کشورهای دیگر
- تربیت نیروهای متخصص و جوان برای آینده صنعت موشکی
شهادت حسن طهرانی مقدم چگونه رقم خورد؟
روز ۲۱ آبان ۱۳۹۰، در جریان یک آزمایش موشکی در پایگاه ملارد، انفجار شدیدی رخ داد که منجر به شهادت حسن طهرانی مقدم و تعدادی از همکارانش شد. گفته میشود که آن روز، او در حال نظارت مستقیم بر آزمایش یکی از پروژههای راهبردی موشکی کشور بود. شدت انفجار به حدی بود که برخی تحلیلگران خارجی، آن را به خرابکاری نسبت دادند، اما جمهوری اسلامی ایران این موضوع را رد کرد و آن را صرفاً یک حادثه فنی اعلام نمود.
با این حال، شهادت او نقطه توقف نبود؛ بلکه انگیزهای شد برای ادامه راه توسط شاگردان و همکارانی که او تربیت کرده بود.
میراث ماندگار شهید طهرانی مقدم
میراث او فقط مجموعهای از موشکها یا طرحها نیست، بلکه نهادینه کردن «خودباوری دفاعی» در کشور است. امروزه بسیاری از سامانههای پیشرفته موشکی ایران، همچون «خرمشهر»، «دزفول» و «حاج قاسم»، نتیجه مسیر علمی و فنیای هستند که او پایهگذاری کرد.
نام طهرانی مقدم در صنایع دفاعی، بهعنوان نماد عقلانیت راهبردی، تفکر جهادی، و نوآوری در خدمت امنیت ملی شناخته میشود. او اثبات کرد که با تکیه بر توان داخلی، میتوان به فناوریهای پیچیده دست یافت، حتی در شرایط تحریم و فشار جهانی.
سخن پایانی
شهید حسن طهرانی مقدم، فراتر از یک فرمانده نظامی یا یک مهندس موشکساز بود. او الگویی از ایمان، دانش، اخلاص، و شجاعت است. پدر موشکی ایران کسی است که با دستان خالی، پایهگذار یکی از پیشرفتهترین حوزههای دفاعی کشور شد. امروز نام او نهتنها در تاریخ نظامی کشور، بلکه در دل هر ایرانی علاقهمند به استقلال و عزت ملی، جاودانه شده است.