استاد شهریار از بزرگترین شاعران معاصر ایران بود که با اشعار فارسی و ترکی خود جایگاهی ماندگار در دل مردم پیدا کرد. او با نگاهی عارفانه، عاشقانه و مردمی شعر میسرود و آثارش به زبانهای مختلف ترجمه شده است. شهریار به عنوان نماد عشق، اصالت و فرهنگ در ادبیات ایران شناخته میشود

مهمترین آثار استاد شهریار و علت فوت استاد شهریار
استاد شهریار، شاعر برجسته معاصر ایران، با اشعار فارسی و ترکی آذربایجانی جایگاهی ویژه در ادبیات یافت. آثار او سرشار از عشق، معنویت و اصالت فرهنگی است و تأثیری ماندگار بر شعر معاصر ایران گذاشته است.
مهمترین آثار استاد شهریار
استاد سید محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به «شهریار»، یکی از نامدارترین شاعران معاصر ایران است که هم در شعر فارسی و هم در شعر ترکی آذربایجانی آثاری ماندگار بر جای گذاشت. او توانست با اشعارش نه تنها دل مردم ایران، بلکه علاقهمندان به ادبیات در سراسر جهان را به خود جذب کند. شهریار شاعری بود که میان سنت و نوگرایی پیوندی عمیق برقرار کرد و اشعارش در میان تمام نسلها جایگاه ویژهای پیدا کرد.
منظومه حیدربابایه سلام
مهمترین و معروفترین اثر استاد شهریار، منظومه «حیدربابایه سلام» است. این منظومه به زبان ترکی آذربایجانی سروده شده و در ادبیات ترکی جایگاهی استثنایی دارد. شهریار در این اثر با بیانی صمیمی و دلنشین به توصیف خاطرات دوران کودکی خود، روستای پدری و طبیعت بکر کوه سهند پرداخته است. این منظومه سرشار از احساسات انسانی، عشق به طبیعت، نوستالژی و فرهنگ آذربایجان است. «حیدربابایه سلام» تاکنون به زبانهای متعددی ترجمه شده و در سطح جهانی نیز شناخته میشود.
منظومه سهندیه
یکی دیگر از آثار برجسته شهریار، منظومه «سهندیه» است که همانند «حیدربابایه سلام» به زبان ترکی آذربایجانی سروده شده است. در این منظومه، شاعر با زبانی شاعرانه و پرشور از کوه سهند، زیباییهای آذربایجان و رنجها و امیدهای مردم آن سخن میگوید. «سهندیه» نیز نمونهای از عشق و دلبستگی شهریار به زادگاه و فرهنگ خود است.
غزلهای ماندگار فارسی
شهریار در زبان فارسی بیش از همه به خاطر غزلهای عاشقانه و عارفانهاش شناخته میشود. اشعار او سرشار از صداقت، عشق و معنویت است. غزلهای معروفی همچون:
«علی ای همای رحمت»، که ستایشی عمیق و عاشقانه از امام علی (ع) است و با استقبال گسترده مردم و اهل ادب روبهرو شد.
«آمدی جانم به قربانت»، که یکی از زیباترین نمونههای غزل عاشقانه معاصر است.
این دو غزل، تنها بخش کوچکی از میراث عظیم شهریار در حوزه غزلسرایی هستند. او در اشعار خود عشق زمینی را با عشق آسمانی و الهی در هم میآمیزد و همین ویژگی، غزلهایش را متمایز میسازد.
دیوان شهریار
مجموعه آثار استاد شهریار در قالب دیوان شهریار گردآوری شده است. این دیوان شامل بیش از ۱۵ هزار بیت شعر در قالبهای مختلف از جمله غزل، قصیده، مثنوی، قطعه، رباعی و شعر نیمایی است. انتشار این دیوان در چندین جلد، نشاندهنده تنوع و گستردگی آثار اوست. بسیاری از این اشعار بازتابدهنده مسائل اجتماعی، اخلاقی و عاطفی جامعه ایرانی در قرن معاصر هستند.
نخستین اثر: روح پروانه
اولین منظومه استاد شهریار با عنوان «روح پروانه» در سال ۱۳۱۰ شمسی منتشر شد. این اثر آغازگر مسیر شاعری او بود و نشان داد که شهریار استعداد و قریحهای کمنظیر دارد.
سایر آثار و ویژگیها
شهریار علاوه بر غزل و منظومه، در قالبهای دیگر مانند قصیده و مثنوی نیز آثاری ارزشمند خلق کرد. همچنین او نخستین شاعری بود که توانست قالبهای سنتی شعر فارسی را با اندیشههای نوگرایانه پیوند بزند. برخی از اشعار نیمایی او نیز نشان میدهد که با جریانهای ادبی روز آشنا بوده است.
بنابراین، آثار مهم استاد شهریار شامل موارد زیر هستند:
منظومه حیدربابایه سلام
منظومه سهندیه
غزلهای مشهور فارسی مانند «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت»
دیوان شهریار در چندین جلد و بیش از ۱۵ هزار بیت
نخستین منظومه روح پروانه
مجموعهای از اشعار نیمایی، قصاید و رباعیات
علت فوت استاد شهریار
استاد شهریار در سالهای پایانی عمر با مشکلات ریوی و ضعف جسمانی دستوپنجه نرم میکرد. او مدتی در بیمارستان امام خمینی تبریز بستری شد اما با وخیمتر شدن وضعیت سلامتیاش، به دستور رئیسجمهور وقت برای ادامه درمان به بیمارستان مهر تهران منتقل گردید. با وجود تلاش پزشکان، بیماری ریوی او بهبود نیافت و سرانجام در روز ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ (۱۸ سپتامبر ۱۹۸۸ میلادی) در سن ۸۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.
محل دفن استاد شهریار کجاست؟
پس از درگذشت، طبق وصیت خودش، پیکر او به تبریز منتقل شد و در مقبرهالشعرای تبریز به خاک سپرده شد. این مکان آرامگاه بسیاری از شاعران و بزرگان ادب فارسی است و دفن شهریار در آن، نشاندهنده جایگاه والای او در تاریخ شعر و ادب ایران و آذربایجان است.
جمعبندی
استاد شهریار را میتوان یکی از ستونهای اصلی ادبیات معاصر ایران دانست. او شاعری بود که با دو زبان فارسی و ترکی توانست آثاری خلق کند که هم در میان مردم عادی و هم در میان اهل ادب جایگاه خاصی پیدا کند. منظومههای ترکی او مانند «حیدربابایه سلام» و «سهندیه» عشق به زادگاه و فرهنگ بومی را نشان میدهند و غزلهای فارسیاش همچون «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اوج شور، عشق و معنویت را در خود جای دادهاند.
هرچند او در سالهای پایانی عمر به دلیل بیماری ریوی و کهولت سن درگذشت، اما نامش همچنان درخشان و جاودانه باقی مانده است. آثار شهریار همچنان خوانده و بازخوانی میشوند و بر نسلهای مختلف تأثیرگذارند. بدون شک، شهریار یکی از بزرگترین میراثداران شعر و ادب ایران و آذربایجان است.