قوانین جدید مالیاتی املاک در سال ۱۴۰۴ مالیات نقل و انتقال ۵٪، مالیات اجاره ۱۵ تا ۲۵٪، مالیات ساخت ۱۰٪ و مالیات سالانه بر املاک گرانقیمت را شامل میشود. این قوانین با هدف کاهش سوداگری و افزایش شفافیت بازار وضع شدهاند
قوانین جدید مالیاتی املاک و تاثیر آن بر خریداران و فروشندگان
در سال 1404، قوانین مالیاتی املاک در ایران تغییرات قابل ملاحظهای داشتهاند که اثرات گستردهای بر بازار مسکن، معاملات املاک و رفتار مالکان، خریداران و فروشندگان بر جای گذاشتهاند. این قوانین به منظور ساماندهی بازار مسکن و مقابله با سوداگری و سفتهبازی، افزایش شفافیت معاملات و تأمین درآمدهای دولت وضع شدهاند. در ادامه مقالهای کامل درباره این قوانین، نکات کلیدی، تاثیرات آن بر فروشندگان و خریداران و نیز جدول خلاصهای از مالیاتهای اصلی ارائه میشود.
قوانین مالیاتی مهم در املاک سال 1404
مطابق با قوانین جدید، انواع مالیاتهای مرتبط با املاک شامل موارد زیر میشوند:
- مالیات نقل و انتقال ملک: فروشندگان ملزم به پرداخت 5 درصد ارزش معاملاتی ملک به عنوان مالیات نقل و انتقال هستند که باید حداکثر تا 30 روز پس از معامله پرداخت شود. این مالیات بر اساس ارزش تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی که معمولا نزدیک به ارزش روز ملک است محاسبه میشود.
- مالیات اجاره: مالکان املاک اجاری موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره هستند. برای اشخاص حقیقی نرخ این مالیات از 15 تا 25 درصد متغیر است و برای اشخاص حقوقی ثابت 25 درصد در نظر گرفته شده است. همچنین واحدهایی با متراژ کمتر از 150 متر مربع در تهران و 200 متر مربع در سایر شهرها معاف از مالیات اجاره میباشند.
- مالیات بر ساخت و فروش: سازندگان املاک باید 10 درصد علیالحساب ارزش معاملاتی ملک را هنگام فروش پرداخت کنند. البته سازندگان حقیقی میتوانند برای فروش واحدهای نوساز تا 3 سال معافیت داشته باشند.
- مالیات بر حق واگذاری محل (سرقفلی): مالکانی که محل تجاری خود را واگذار میکنند، موظف به پرداخت 2 درصد مبلغ دریافتی به عنوان مالیات هستند.
نکات قابل توجه قوانین جدید
معافیتها:
- املاک با ارزش کمتر از 30 میلیارد تومان برای زمینهای مسکونی و کمتر از 50 میلیارد برای زمینها و واحدهای اداری و تجاری، شامل معافیت هستند و مالیات برای بخش مازاد بر این ارزشها محاسبه میشود.
- واحدهای مسکونی در حال ساخت مشمول مالیات سالانه 2 در هزار ارزش روز نیستند.
- کسانی که تنها یک ملک مسکونی دارند و طی 10 سال گذشته مالکیت آن را حفظ کردهاند، معافیت تا دو برابر سقف تعیین شده (تا 60 میلیارد تومان) دارند.
- املاک و ویلاهای فاقد مجوز قانونی (غیرمجاز)، علاوه بر مالیات، مشمول جریمه به میزان دو برابر مالیات قانونی خواهند بود.
- مالیات سالانه بر املاک گرانقیمت: املاک مسکونی با ارزش بالای 30 میلیارد تومان و املاک تجاری یا اداری بالای 50 میلیارد تومان مشمول مالیات سالانه به نرخ 2 در هزار ارزش روز ملک هستند. این مالیات باید تا پایان بهمن ماه هر سال پرداخت شود.
- جریمهها: عدم پرداخت مالیات در زمان مقرر با جریمه 10 درصدی و همچنین جریمه دیرکرد ماهیانه 2.5 درصد روی مالیاتهای معوقه همراه است. همچنین انتقال املاک بدون پرداخت مالیات ممنوع است و باعث مسئولیت تضامنی طرفین معامله در برابر اداره مالیات میشود.
تاثیر قوانین بر خریداران و فروشندگان املاک
- فروشندگان باید هزینههای مالیاتی جدید را در نظر بگیرند که ممکن است قیمت نهایی ملک را تحت تاثیر قرار دهد و بر سودشان اثر بگذارد.
- خریداران ممکن است با افزایش قیمتهای بازار ناشی از هزینههای مالیاتی مواجه شوند، به ویژه در املاک گرانقیمت که مالیات سالانه دارند.
- موجران (صاحبان املاک اجاری) با فشار مالیاتی بیشتری روبرو هستند که میتواند به افزایش نرخهای اجاره منجر شود.
- در صورتی که این مالیاتها به درستی پرداخت نشود، انتقال اسناد قانونی املاک متوقف شده و مشکلات حقوقی برای طرفین معامله ایجاد میشود.
- سازندگان با مالیات بر ساخت و فروش مواجه شدهاند که بر قیمت فروش واحدهای نوساز تأثیرگذار است، اگرچه برای برخی از آنها معافیتهایی در نظر گرفته شده است.
جدول خلاصه قوانین مالیاتی املاک (سال 1404)
برای درک بیشتر این مطلب میتوانید از جدول زیر استفاده کنید که بخشهای اصلی قوانین جدید مالیاتی املاک را به صورت خلاصه و واضح نشان میدهد
| نوع مالیات | نرخ مالیات | مسئول پرداخت | نکات مهم |
|---|---|---|---|
| مالیات نقل و انتقال | ۵٪ ارزش معاملاتی | فروشنده | پرداخت تا ۳۰ روز پس از معامله، بر اساس ارزش روز ملک |
| مالیات اجاره | ۱۵-۲۵٪ (اشخاص حقیقی)، ۲۵٪ (حقوقی) | موجر | معافیت برای متراژ تا ۱۵۰ متر تهران و ۲۰۰ متر سایر شهرها |
| مالیات ساخت و فروش | ۱۰٪ علیالحساب | سازنده | معافیت ۳ ساله برای فروش واحدهای نوساز توسط سازندگان حقیقی |
| مالیات حق واگذاری محل | ۲٪ مبلغ دریافتی | مالک | |
| مالیات سالانه املاک گرانقیمت | ۲ در هزار ارزش روز ملک | مالک | برای املاک مسکونی بالای ۳۰ میلیارد و تجاری بالای ۵۰ میلیارد تومان |
| جریمه عدم پرداخت مالیات | ۱۰٪ + ۲.۵٪ ماهیانه جریمه دیرکرد | مالکان | جلوگیری از انتقال تا زمان پرداخت کامل مالیات و جریمهها |
همچنین بخوانید: تاثیر نوسانات ارزی بر قیمت املاک
جمعبندی نهایی
قوانین جدید مالیاتی املاک در سال 1404 گامی مهم در جهت تنظیم بازار مسکن، کاهش سوداگری و افزایش شفافیت در معاملات است. این قوانین علاوه بر مالیاتهای نقل و انتقال و اجاره، شامل مالیات سالانه برای املاک گرانقیمت نیز میشود و برای سازندگان نیز مقررات ویژهای دارد. برای فروشندگان، هزینههای مالیاتی بالاتر میتواند به کاهش سود منجر شود و برای خریداران نیز ممکن است منجر به افزایش قیمت نهایی ملک شود. همچنین موجران باید درآمد اجاره خود را با دقت اظهار کنند و مالیات مربوطه را بپردازند که میتواند تغییراتی در بازار اجارهبها به دنبال داشته باشد. رعایت این قوانین و بهرهمندی از معافیتها و مشاوره دقیق مالی میتواند به خریداران و فروشندگان کمک کند تا تصمیمات هوشمندانهای در بازار املاک اتخاذ کنند و از مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری کنند.
این قوانین همچنین با پیشبینی جریمههای جدی در صورت عدم پرداخت مالیات، به شفافیت بازار و جلوگیری از معاملات غیررسمی کمک میکنند. بنابراین آگاهی کامل از جزییات و به موقع بودن در پرداخت مالیاتها اهمیت بالایی دارد تا از توقف نقلوانتقالات و مشکلات حقوقی برای طرفین جلوگیری شود.
بررسی دقیقتر و کارشناسی این قوانین برای هر شخص حقیقی یا حقوقی فعال در بازار املاک ضروری است تا ضمن کاهش هزینههای اضافی، از حقوق قانونی خود محافظت کند و از فرصتهای قانونی معافیت بهرهمند شود.

