خالد شیخ محمد، مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر و عضو ارشد القاعده، در سال ۲۰۰۳ دستگیر و به گوانتانامو منتقل شد. او تحت شکنجه اعترافاتی کرد و محاکمهاش در سال ۲۰۲۱ آغاز شد.

خالد شیخ محمد: مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر و چهرهای جنجالی در مبارزه با تروریسم
معرفی
خالد شیخ محمد، از اعضای ارشد القاعده، بهعنوان مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر شناخته میشود. او که اصالتاً پاکستانی است، در دهه ۱۹۸۰ تحصیلات خود را در ایالات متحده به پایان رساند و سپس برای مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان رفت.
دستگیری و بازداشت
در مارس ۲۰۰۳، او در شهر راولپندی پاکستان توسط نیروهای اطلاعاتی و سیا دستگیر شد. خالد پیش از انتقال به زندان گوانتانامو، سه سال را در زندانهای مخفی سیا تحت بازجویی و شکنجه گذراند.
اعترافات جنجالی
در سال ۲۰۰۷، تحت فشار و شکنجههای سنگین، وی مسئولیت حملات ۱۱ سپتامبر و اقداماتی مانند بمبگذاری در بالی (۲۰۰۲)، مرکز تجارت جهانی (۱۹۹۳)، قتل دانیل پرل، و عملیات نافرجام بمبگذاری در هواپیما را پذیرفت.
روشهای شکنجه
طبق گزارشهای منتشرشده، خالد شیخ محمد ۱۸۳ بار تحت روش شکنجه القای حس خفگی با آب قرار گرفت. این روشها با انتقادهای شدید سازمانهای حقوق بشری مواجه شد و جنجالهای زیادی در پی داشت.
حاشیهها
در سال ۲۰۱۴، یک شرکت بهداشتی از تصویر دستگیری او برای تبلیغات استفاده کرد. این اقدام اعتراضات زیادی را به همراه داشت و بهعنوان بیاحترامی به قربانیان تروریسم محکوم شد.
محاکمه
محاکمه او که بارها به دلایل مختلف از جمله شیوع کووید-۱۹ به تعویق افتاده بود، در سپتامبر ۲۰۲۱ آغاز شد. این دادگاه یکی از مهمترین رویدادها در پرونده مبارزه با تروریسم به شمار میرود.
نتیجهگیری
خالد شیخ محمد همچنان یکی از چهرههای کلیدی در تاریخ تروریسم و مبارزه با آن محسوب میشود. پرونده او علاوه بر جنبههای امنیتی، بحثهای عمیقی درباره شکنجه، حقوق بشر، و روشهای بازجویی را برانگیخته است.