راهنمای خرید شیلنگ پنوماتیک

راهنمای خرید شیلنگ پنوماتیک + نکات طلایی

شیلنگ پنوماتیک یا همان شیلنگ هوای فشرده، یکی از اجزای اساسی در سیستم‌های پنوماتیکی است که وظیفه انتقال هوای فشرده از کمپرسور به ابزارهای بادی یا بخش‌های مختلف سیستم را بر عهده دارد. انتخاب درست این شیلنگ نه تنها باعث افزایش کارایی سیستم می‌شود، بلکه از بروز نشتی هوا، خطرات ایمنی و هزینه‌های اضافه جلوگیری می‌کند. در ادامه، با بررسی کامل و حرفه‌ای سه فاکتور مهم در انتخاب شیلنگ پنوماتیک همراه باشید.

۱. جنس شیلنگ پنوماتیک: پلی اورتان، PVC یا نایلون؟

اولین و مهم‌ترین ویژگی در خرید شیلنگ، جنس مواد سازنده آن است. مواد اولیه شیلنگ تعیین‌کننده دوام، انعطاف، مقاومت در برابر فشار، و حتی وزن آن هستند. رایج‌ترین جنس‌های بازار شامل پلی اورتان، پی‌وی‌سی و نایلون هستند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

پلی اورتان (Polyurethane)

مزایا:

 انعطاف‌پذیری بسیار بالا، مخصوصاً در فضاهای محدود
 مقاومت بالا در برابر پیچ‌خوردگی، گره خوردن و ترک خوردگی
 بازگشت‌پذیری به شکل اولیه پس از خمش
 مناسب برای استفاده مداوم در ابزارآلات پنوماتیک دستی

معایب:

 قیمت بالاتر نسبت به PVC
 تحمل فشار کمتر نسبت به نایلون در شرایط یکسان

کاربردها: استفاده در خطوط تولید، ابزارهای صنعتی سبک، کمپرسورهای خانگی

پی‌وی‌سی (PVC)

مزایا:

 سبک‌وزن و ارزان‌تر از سایر گزینه‌ها
 مقاوم در برابر مواد شیمیایی
 مناسب برای مصارف عمومی و خانگی

معایب:

 انعطاف‌پذیری کمتر، به‌ویژه در دماهای پایین
 عمر کمتر در برابر خم‌شدگی مداوم

کاربردها: ابزار بادی سبک، کارگاه‌های کوچک، شیلنگ‌های هوای موقت

نایلون (Nylon)

مزایا:

 مقاومت بسیار بالا در برابر فشار و سایش
 مناسب برای محیط‌های سخت و دمای بالا
 وزن سبک با تحمل مکانیکی فوق‌العاده

معایب:

 خشک‌تر و سخت‌تر، مناسب‌تر برای سیستم‌های ثابت
 انعطاف‌پذیری کمتر در مقایسه با پلی اورتان

کاربردها: خطوط صنعتی دائم، ماشین‌آلات سنگین، ترمزهای بادی در تریلرها

نکته طلایی: اگر در محیط کاری‌تان فضای تنگ و ابزار متحرک دارید، شیلنگ پلی اورتان انتخاب هوشمندانه‌تری خواهد بود.

۲. فشار کاری و تحمل دمایی شیلنگ

برای تضمین ایمنی و دوام شیلنگ در شرایط واقعی، توجه به فشار کاری و بازه دمایی عملکرد آن بسیار حیاتی است.

فشار کاری (Working Pressure)

 این مقدار نشان می‌دهد که شیلنگ تحت چه فشاری می‌تواند به‌صورت مداوم و بدون آسیب کار کند.
 معمولاً به صورت psi یا bar بیان می‌شود.
 برخی از شیلنگ‌ها تا 300 psi فشار کاری را پشتیبانی می‌کنند.
 شیلنگ باید حداقل ۲۰ درصد فشار بیشتر از نیاز سیستم شما را تحمل کند.

فشار ترکیدگی (Burst Pressure)

 فشاری است که در آن شیلنگ منفجر شده یا از هم می‌پاشد.
 این عدد معمولاً ۳ تا ۴ برابر فشار کاری است و بیشتر برای ایمنی ساختاری در نظر گرفته می‌شود.

تحمل دما

 شیلنگ‌ها باید بتوانند در دمای محیط یا دمای عبوری از هوای فشرده بدون آسیب‌دیدگی کار کنند.
 به‌طور معمول:

  پلی اورتان: از -۲۰ تا +۶۰ درجه سانتی‌گراد
  نایلون: از -۵۰ تا +۹۰ درجه سانتی‌گراد
 PVC: از ۰ تا +۵۰ درجه سانتی‌گراد

نکته طلایی: در مناطق سرد یا گرم شدید، استفاده از شیلنگ‌های مخصوص دماهای بالا یا پایین الزامی است. انتخاب اشتباه باعث ترک‌خوردگی یا سخت شدن شیلنگ خواهد شد.

۳. اتصالات و استانداردهای ایمنی

درست همان‌طور که شیلنگ باکیفیت اهمیت دارد، اتصال درست و ایمن آن با سایر اجزا نیز حیاتی است. استفاده از اتصالات و فیتینگ‌های استاندارد، ضامن ایمنی و طول عمر شیلنگ است.

اتصالات پنوماتیک

 انواع متداول شامل فیتینگ‌های فشاری (Push-in)، رزوه‌ای، و کوپلینگ سریع (Quick Coupler) هستند.
 جنس اتصالات باید متناسب با محیط باشد (برنج، فولاد، استیل ضدزنگ).
 هر شیلنگ باید دارای قطر داخلی (ID) مشخص باشد که با فیتینگ مطابقت داشته باشد.

استانداردهای بین‌المللی

برای ایمنی بیشتر، شیلنگ‌هایی که دارای تأییدیه‌ها و استانداردهای زیر هستند، اولویت دارند:

 ISO 8573: استاندارد کیفیت هوای فشرده
 DIN 74324: استاندارد نایلون در خطوط ترمز
 SAE J844: استاندارد استفاده در خودروها
 RoHS یا REACH: برای تضمین عدم وجود مواد مضر

رنگ‌بندی و نشانه‌گذاری

 شیلنگ‌های با رنگ‌های خاص معمولاً به‌منظور ایمنی استفاده می‌شوند:

   آبی: هوای فشرده
   زرد: گاز
   قرمز: مایعات یا خطر بالا

نکته طلایی: همیشه از برندهای معتبر با شناسنامه فنی و درج مشخصات روی بدنه شیلنگ استفاده کنید. این شناسنامه می‌تواند شامل فشار، دما، تاریخ ساخت و استانداردها باشد.

جمع‌بندی: چک‌لیست طلایی خرید شیلنگ پنوماتیک

سوالات پرتکرار (FAQ)

آیا می‌توان از شیلنگ پنوماتیک برای انتقال آب استفاده کرد؟

خیر، شیلنگ پنوماتیک برای هوای فشرده طراحی شده و ممکن است در تماس با مایعات دچار خوردگی، نشتی یا ترک شود.

شیلنگ ۸ میلی‌متری بهتر است یا ۱۰ میلی‌متری؟

بستگی به نیاز فشار و حجم هوای عبوری دارد. هرچه قطر شیلنگ بیشتر باشد، افت فشار کمتر خواهد بود.

چطور بفهمم شیلنگم کیفیت دارد یا نه؟

وجود اطلاعات فنی روی شیلنگ (فشار، استاندارد، برند) و شفاف بودن جنس آن می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت خوب باشد.