بیماری مرس یک ویروس تنفسی خطرناک با منشأ شتر است که در عربستان شیوع دارد و احتمال انتقال آن به حجاج وجود دارد. میزان مرگومیر آن بالاست و راه پیشگیری شامل خودداری از روبوسی، زدن ماسک و رعایت بهداشت فردی است

مرس چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم؟
با نزدیک شدن به زمان بازگشت حجاج از سرزمین وحی، نگرانیها درباره شیوع برخی بیماریهای عفونی از جمله مرس (MERS) افزایش یافته است. به گزارش رسانهها، دکتر مینو محرز، فوق تخصص بیماریهای عفونی، هشدار داده است که این ویروس از شتر به انسان منتقل میشود و در عربستان، با توجه به مصرف شیر شتر، خطر انتقال آن جدی است.
بیماری مرس چیست؟
مرس (MERS) یا سندرم تنفسی خاورمیانه، یک بیماری ویروسی خطرناک است که نخستینبار در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی شناسایی شد. عامل این بیماری، ویروسی از خانواده کروناویروسها به نام MERS-CoV است. برخلاف ویروس کرونا (COVID-19) که بهسرعت از انسان به انسان منتقل میشود، ویروس مرس بیشتر از شتر به انسان منتقل میشود و انتقال انسان به انسان بهندرت اتفاق میافتد.
نکته مهم: میزان مرگومیر بیماری مرس بالاست و طبق گزارشها بیش از ۶۰ درصد مبتلایان جان خود را از دست میدهند.
علائم بیماری مرس
علائم ابتلا به ویروس MERS-CoV شباهت زیادی به بیماریهای تنفسی دارد، اما شدت و خطر آن بیشتر است. برخی از علائم رایج عبارتاند از:
تب و لرز
سرفه خشک یا خلطدار
تنگی نفس و مشکل در تنفس
سردرد شدید
بدندرد
اسهال یا مشکلات گوارشی (در برخی بیماران)
نارسایی حاد تنفسی (در مراحل پیشرفته)
لیست علائم شدید مرس که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند:
دشواری در تنفس
سردرگمی یا تغییر در سطح هوشیاری
کبودی لبها یا صورت
تب بالای مداوم (بالای ۳۹ درجه)
راههای انتقال بیماری مرس
ویروس مرس برخلاف کووید-۱۹، انتقال انسانی محدودی دارد و بیشتر از طریق تماس مستقیم یا مصرف محصولات آلودهی حیوانی بهویژه شتر منتقل میشود.
راههای اصلی انتقال عبارتاند از:
مسیر انتقال | توضیح |
---|---|
تماس مستقیم با شتر | از طریق لمس یا نگهداری شتر آلوده |
نوشیدن شیر شتر خام | شیر آلوده ممکن است حاوی ویروس باشد |
استفاده از گوشت نپخته | مصرف گوشت نیمپز یا خام حیوانات مبتلا |
تماس نزدیک با فرد بیمار | در صورت تماس مستقیم با ترشحات تنفسی |
راههای پیشگیری از ابتلا به مرس
با وجود نبود واکسن برای این بیماری، رعایت اصول بهداشتی بهترین راه مقابله با آن است:
1. خودداری از روبوسی با حجاج: توصیه میشود با افرادی که از حج برگشتهاند، دست ندهید یا روبوسی نکنید تا از انتقال احتمالی جلوگیری شود.
2. استفاده از ماسک در مکانهای شلوغ: بهویژه در فرودگاهها، ایستگاهها یا مراسم استقبال.
3. شستن مرتب دستها: با آب و صابون بهویژه پس از تماس با فردی مشکوک یا سطوح عمومی.
4. پرهیز از مصرف شیر شتر و فرآوردههای حیوانی خام یا نیمپز.
5. رعایت فاصله فیزیکی با افراد دارای علائم تنفسی.
6. جلوگیری از لمس چشم، بینی و دهان با دست آلوده.
درمان بیماری مرس
تا کنون درمان اختصاصی برای ویروس مرس وجود ندارد. درمانها بیشتر حمایتی هستند و شامل کنترل علائم، کمک به تنفس، مایعات و مراقبت در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) میشود.
در موارد خفیف، بیمار با استراحت، مصرف مایعات و داروهای تببر درمان میشود، اما در موارد شدید، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و گاهی استفاده از دستگاههای تنفسی وجود دارد.
وضعیت ایران و هشدارهای رسمی
به گفته دکتر مینو محرز، تا تاریخ ۱۳ خرداد ۱۴۰۴، موردی از مرس در ایران گزارش نشده است. با این حال، بهدلیل سابقه شیوع این ویروس در عربستان، احتیاط و رعایت توصیههای بهداشتی ضروری است.
وی همچنین به افزایش موارد کرونا از نوع اومیکرون نیز اشاره کرد و گفت که فعلاً واکسنهای موجود اثربخشی کافی روی سویههای جدید ندارند و مردم باید سه اصل زیر را رعایت کنند:
زدن ماسک
رعایت فاصلهگذاری
شستوشوی مرتب دستها
افزایش بیماریهای گوارشی در تابستان
با گرم شدن هوا، آمار ابتلا به بیماریهای گوارشی هم افزایش مییابد. متخصصان هشدار دادهاند:
از خوردن سالاد و غذا در مراکز غیرمطمئن خودداری کنید.
نوشیدنیها و مواد غذایی را از مراکز بهداشتی تهیه کنید.
مواد غذایی را در یخچال نگهداری و از ماندن طولانیمدت در فضای آزاد پرهیز کنید.
جمعبندی
بیماری مرس یک تهدید واقعی برای سلامت عمومی بهویژه در فصل حج و بازگشت حجاج است. با توجه به میزان مرگومیر بالا و عدم وجود واکسن یا درمان قطعی، بهترین راه پیشگیری، رعایت نکات ساده ولی مؤثر بهداشتی است. آگاهی، مسئولیتپذیری اجتماعی و پرهیز از رفتارهای پرخطر، نقش کلیدی در جلوگیری از شیوع این بیماری خطرناک دارد.