اولین روز محرم کی هست؟ اعمال و فضیلت های اول روز محرم

اول محرم چه روزیه؟ و اعمال اول روز محرم

محرم، ماهی برای قلب‌ها

ماه محرم از دیدگاه شیعه، نه‌فقط شروع سال قمری جدید، بلکه ورود به ایامی سراسر نور، اندوه، بصیرت و عشق به ولایت است. از همان لحظه‌ای که هلال محرم در آسمان ظاهر می‌شود، دل‌های مؤمنان آماده‌ی استقبال از روزهایی می‌شود که در آن حسین بن علی (ع) و یاران پاک‌بازش با خون خود مسیر آزادگی را ترسیم کردند.

اما در کنار این شور، شعور و عبادت نیز باید حضور داشته باشد. یکی از زمان‌های خاص، روز اول محرم است که در منابع دینی اعمال و دعاهایی برای آن ذکر شده است تا سال قمری جدید را با نیتی پاک، قلبی آرام و ذهنی روشن آغاز کنیم.

اول محرم ۱۴۰۴ چه روزی است؟

طبق تقویم رسمی ایران، اول محرم ۱۴۰۴ هجری قمری برابر است با روز جمعه ۶ تیرماه ۱۴۰۴ خورشیدی. این روز آغاز رسمی سال قمری جدید است و مصادف با شب جمعه‌ای معنوی که می‌تواند بر روح معنوی آن بیفزاید.

اعمال مستحب روز اول محرم

در احادیث اهل بیت (ع) و منابع علمای دین، برای روز اول محرم اعمال و دعاهایی آمده که انجام آن‌ها مستحب و پرفضیلت است. در ادامه، مهم‌ترین این اعمال را بررسی می‌کنیم:

۱. غسل اول محرم

غسل در آغاز ماه‌های قمری، به‌ویژه محرم، بسیار توصیه شده است.
این غسل نوعی آماده‌سازی ظاهری و باطنی برای ورود به ماهی خاص و پربرکت است.

نیت غسل:
«غسل می‌کنم غسل اول محرم، قربتاً إلی الله»

زمان انجام:
بهتر است بعد از اذان صبح و پیش از طلوع آفتاب انجام شود.

تأثیر معنوی:
از بین رفتن کسالت، افزایش توجه قلبی در دعا و عبادت، و گشودن برکت در آغاز سال.

۲. نماز مخصوص اول محرم

در کتاب‌های دعایی مثل مفاتیح‌الجنان، برای روز اول محرم دو رکعت نماز مستحب با قرائت خاص توصیه شده است.

نیت:
«دو رکعت نماز می‌خوانم برای اول محرم، قربتاً إلی الله»

روش:

 رکعت اول: حمد + ۱۱ بار سوره توحید
 رکعت دوم: حمد + ۱۱ بار سوره توحید
 بعد از نماز: ۱۰۰ بار صلوات بر محمد و آل محمد

برکات:
گشایش رزق، امنیت در سال پیش‌رو، آرامش قلبی و معنوی

۳. خواندن دعای آغاز سال قمری

یکی از اعمال مهم این روز، خواندن دعای آغاز سال است که دعایی پراحساس، عمیق و پرمحتواست. این دعا در لحظات اولیه شب اول محرم یا بعد از نماز خوانده می‌شود.

بخش‌هایی از دعا:
اللّهُمَّ أَنتَ الإلهُ القَدیمُ، وَهذِهِ سَنَةٌ جَدیدَةٌ...
این دعا از خداوند طلب محافظت از شیطان، قدرت بر کنترل نفس، موفقیت و عاقبت‌به‌خیری می‌کند.

تأثیر معنوی:
مانند بستن چتر حفاظتی برای یک سال آینده از شر و لغزش‌ها

۴. روزه گرفتن در اول محرم

گرچه روزه در اول محرم واجب نیست، اما مستحب مؤکد به شمار می‌رود. در برخی روایات آمده است که:

«هرکس در روز اول محرم روزه بگیرد، خداوند گناهان سال گذشته‌اش را می‌بخشد.»

نیت:
«روزه می‌گیرم در روز اول محرم، قربتاً إلی الله»

توصیه مهم:
در صورت داشتن شرایط جسمی، روزه گرفتن در این روز موجب سبک شدن روح و آماده شدن برای درک معنویات محرم می‌شود.

۵. دادن صدقه برای آغاز سال جدید

دادن صدقه، به‌ویژه در روز اول سال قمری، اثری مثبت در دفع بلاها و افزایش خیر دارد.

می‌توان صدقه داد:

 به نیازمندان واقعی
 حتی به حیوانات (ریختن دانه برای پرندگان)
 از راه مجازی یا کارت‌به‌کارت به مؤسسات خیریه

حدیث از امام صادق (ع):
«صدقه، بلا را پیش از آن‌که نازل شود، دفع می‌کند.»

۶. ذکر نام امام حسین (ع) و آماده شدن برای عاشورا

اگرچه هنوز روز عاشورا نرسیده، اما آغاز محرم یعنی آغاز یادآوری مظلومیت سیدالشهدا. بسیاری از مؤمنان از همان روز اول، با نوای «یاحسین» دل خود را آرام می‌کنند.

کارهایی که در روز اول برای آماده شدن می‌توان انجام داد:

- نصب پرچم «یا حسین» در خانه یا محل کار
- شرکت در اولین روضه یا مراسم‌ عزاداری
- پخش نذری ساده مثل چای یا خرما
- گوش دادن به سخنرانی‌های محرم

توصیه‌های اخلاقی برای شروع محرم

ماه محرم تنها زمان گریه نیست، زمان آغاز تحول است. در کنار اعمال عبادی، بهتر است تصمیماتی برای سال جدید بگیریم:

- ترک یک گناه یا عادت نادرست
- تلاش برای یک کار خیر مداوم
- آشتی با خویشان یا آشنایان
- تعهد به خواندن زیارت عاشورا یا دعاهای روزانه

سخن پایانی: با دلِ پاک وارد محرم شویم

اول محرم فقط یک روز در تقویم نیست، بلکه شروع یک مسیر روحانی است. سال جدید قمری فرصتی برای توبه، تحول و تزکیه است. با غسل، نماز، دعا، صدقه و یاد امام حسین (ع)، می‌توانیم این مسیر را با قلبی آرام و نوری درونی آغاز کنیم.

بیایید این محرم را نه فقط با اشک، بلکه با عمل و تغییر واقعی در خودمان آغاز کنیم.