اراالمپیک یک رویداد ورزشی جهانی است که ویژه ورزشکاران دارای معلولیتهای جسمی و ذهنی برگزار میشود. این مسابقات هر چهار سال یکبار، پس از المپیک و در همان شهر میزبان، برگزار میشود و توسط کمیته بینالمللی پاراالمپیک مدیریت میشود

پاراالمپیک چیست؟
پاراالمپیک یک رویداد بزرگ ورزشی بینالمللی است که برای ورزشکاران دارای معلولیتهای جسمی، حرکتی، بینایی و ذهنی برگزار میشود. این مسابقات هر چهار سال یکبار پس از بازیهای المپیک و در همان شهر میزبان المپیک برگزار میشوند. پاراالمپیک توسط کمیته بینالمللی پاراالمپیک (IPC) سازماندهی و مدیریت میشود که نهادی غیرانتفاعی و جهانی است و هدفش توسعه و ترویج ورزش برای افراد معلول است.
تاریخچه پاراالمپیک به سال ۱۹۴۸ بازمیگردد، زمانی که مسابقاتی برای سربازان بریتانیایی فلج شده جنگ جهانی دوم در لندن برگزار شد. در سال ۱۹۶۰ اولین دوره رسمی بازیهای پاراالمپیک در رم با حضور ورزشکاران معلول برگزار گردید و از سال ۱۹۸۸، این مسابقات همزمان با المپیک در همان شهر میزبان برگزار میشود.
واژه "پاراالمپیک" ترکیبی از پیشوند یونانی "پارا" به معنی «کنار» یا «همراه» و کلمه المپیک است که نشاندهنده برگزاری همزمان این بازیها در کنار المپیک است. پاراالمپیک فرصتی را برای ورزشکاران معلول فراهم میکند تا در سطحی حرفهای رقابت کنند و الهامبخش جامعه در زمینه توانمندسازی افراد دارای معلولیت باشد.
شرایط شرکت در پاراالمپیک
ورزشکاران برای شرکت در پاراالمپیک باید چندین شرط مهم را رعایت کنند:
- معلولیت تایید شده: معلولیت ورزشکار باید توسط کمیته بینالمللی پاراالمپیک تایید شود. انواع معلولیتها شامل معلولیتهای جسمی، حرکتی، بینایی و ذهنی است.
- کلاسبندی مشخص: ورزشکاران پیش از رقابت در فرآیندی به نام کلاسبندی قرار میگیرند تا سطح و نوع معلولیتشان مشخص شده و ردهبندی شوند. این سیستم کلاسبندی تضمین میکند که رقابت منصفانه بین ورزشکاران انجام شود.
- کسب سهمیه: معمولاً ورزشکاران باید از طریق رقابت در مسابقات مجاز بینالمللی، کسب سهمیه کنند. این مسابقات شامل قهرمانیهای جهانی، قارهای و المپیکهای پیشین میشود.
- شرایط سنی و تابعیت: حداقل سن شرکت معمولاً 16 سال است و ورزشکاران باید تابعیت کشور نمایندگی خود را داشته باشند.
- رعایت مقررات انضباطی: باید از قوانین ضد دوپینگ و رفتارهای انضباطی پیروی کنند و سابقه محرومیت نداشته باشند.
- مدارک و تعهدات: در برخی موارد مانند عضویت در کمیسیون ورزشکاران پاراالمپیک، نیاز به مدارک تحصیلی و تعهدات خاص وجود دارد.
- حضور در اردوی تیم ملی: برای برخی ورزشها، حضور در اردوهای تیم ملی الزامی است و ثبتنام رسمی از طریق فدراسیونهای مربوطه انجام میشود.
- مدالآوری و سابقه: در برخی موارد، ورزشکاران مدالآور در دورههای قبلی پاراالمپیک و بازیهای پاراآسیایی جوانان میتوانند شرایط ثبتنام و شرکت در انتخابات کمیسیون را داشته باشند.
رشتههای ورزشی پاراالمپیک
پاراالمپیک شامل رشتههای مختلفی است که برای افراد با انواع معلولیت طراحی و اصلاح شدهاند. در هر رشته قوانین و تجهیزات متناسب با نیاز ورزشکاران وجود دارد. از مهمترین رشتههای پاراالمپیک، که در بازیهای تابستانی و زمستانی برگزار میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رشتههای پاراالمپیک تابستانی:
- دو و میدانی
- بسکتبال با ویلچر
- تنیس روی میز و تنیس با ویلچر
- تیراندازی و تیراندازی با کمان
- وزنهبرداری
- شنا
- جودو (برای نابینایان و کمبینایان)
- والیبال نشسته
- گلبال (برای نابینایان)
- بوچیا
- دوچرخهسواری
- سامبو و شمشیربازی با ویلچر
- راگبی با ویلچر
- قایقرانی بادبانی
- پاراتکواندو
رشتههای پاراالمپیک زمستانی:
- اسکی صحرانوردی
- اسنوبورد
- سورتمهسواری
- هاکی روی یخ با ویلچر
رشتههای جدید و اضافه شده:
در بازیهای پاراآسیایی و برخی مسابقات منطقهای، رشتههای جدیدی نظیر پارامچاندازی، پارادو، پارابتمنتون و پاراشنا نیز اضافه شدهاند که نشاندهنده رشد و تنوع بیشتر ورزشهای پارا است.
جدول کامل شرایط و رشتههای پاراالمپیک
موضوع | توضیحات |
---|---|
حداقل سن | 16 سال |
تابعیت | داشتن تابعیت کشور نمایندگی |
نوع معلولیت | معلولیت جسمی، حرکتی، بینایی، ذهنی (تایید شده توسط IPC) |
کلاسبندی | تعیین سطح معلولیت برای رقابت عادلانه |
کسب سهمیه | کسب سهمیه از مسابقات مجاز بینالمللی |
قوانین انضباطی و دوپینگ | رعایت کامل و عدم محرومیت |
مدارک مورد نیاز | برخی مواقع مدرک تحصیلی کارشناسی و ثبتنام رسمی |
عضویت در کمیسیون | ورزشکاران مدالآور دورههای اخیر واجد شرایط رایدهی و شرکت در کمیسیون |
رشتههای تابستانی | دو و میدانی، بسکتبال با ویلچر، وزنهبرداری، شنا، تیراندازی، جودو، والیبال نشسته و غیره |
رشتههای زمستانی | اسکی صحرانوردی، اسنوبورد، سورتمهسواری، هاکی روی یخ |
رشتههای نوظهور | پارامچاندازی، پارادو، پارابتمنتون، پاراشنا |