جایزه نوبل، معتبرترین جایزه جهانی، به پاس وصیت آلفرد نوبل از ۱۹۰۱ اهدا میشود. در رشتههای صلح، فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و اقتصاد به افراد یا سازمانهایی که دستاوردهای برجسته دارند، مدال طلا، دیپلم و جایزه نقدی داده میشود. الهامبخش پیشرفت بشری است

تاریخ جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵
جایزه صلح نوبل یکی از مهمترین و شناختهشدهترین جوایز جهانی است که هر ساله به افراد، سازمانها یا جنبشهایی اهدا میشود که تلاشهای برجستهای برای پیشبرد صلح جهانی، حل مناقشات مسلحانه، ترویج حقوق بشر و تقویت همبستگی بین ملتها انجام دادهاند. این جایزه، بر اساس وصیتنامه آلفرد نوبل، از سال ۱۹۰۱ میلادی توسط کمیته نوبل نروژ در شهر اسلو اعطا میشود. در سال ۲۰۲۵، با توجه به چالشهای جهانی مانند درگیریهای نظامی، تغییرات اقلیمی، و نابرابریهای اجتماعی، انتخاب برنده این جایزه میتواند پیامدهای عمیقی برای جامعه جهانی داشته باشد. در این مقاله، به بررسی تاریخ دقیق اعلام و اهدای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵، فرآیند انتخاب، اهمیت آن و برخی اطلاعات مرتبط میپردازیم.
تاریخ اعلام و اهدای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵
طبق برنامه رسمی اعلامشده توسط مؤسسه نوبل، برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵ در روز جمعه، ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵ (معادل ۱۸ مهر ۱۴۰۴ شمسی) معرفی خواهد شد. این اعلامیه رأس ساعت ۱۱ صبح به وقت اروپای مرکزی (CEST)، یعنی حدود ساعت ۱۲:۳۰ ظهر به وقت ایران، در مؤسسه نوبل نروژ در اسلو انجام میشود. این رویداد به صورت زنده از طریق وبسایتهای رسمی nobelprize.org و nobelpeaceprize.org پخش خواهد شد و علاقهمندان میتوانند آن را بهصورت آنلاین تماشا کنند.
پس از اعلام برنده، مراسم اهدای جایزه صلح نوبل در تاریخ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵ (۱۹ آذر ۱۴۰۴ شمسی) در شهر اسلو برگزار میشود. این مراسم با حضور اعضای خاندان سلطنتی نروژ، مقامات بینالمللی و چهرههای برجسته جهانی برگزار میشود. برخلاف سایر جوایز نوبل که در استکهلم سوئد اهدا میشوند، جایزه صلح به طور اختصاصی در نروژ جشن گرفته میشود. برنده یا برندگان جایزه، یک مدال طلا، دیپلم افتخار و جایزه نقدی (حدود ۱۱ میلیون کرون سوئد، معادل بیش از یک میلیون دلار آمریکا) دریافت خواهند کرد.
برنامه زمانی جوایز نوبل ۲۰۲۵
اعلام برندگان جوایز نوبل در هفته اول اکتبر انجام میشود و جایزه صلح به طور سنتی در روز جمعه همان هفته معرفی میشود. در جدول زیر، برنامه زمانی اعلام جوایز نوبل ۲۰۲۵ به همراه تاریخ شمسی مربوطه آورده شده است:
رشته جایزه | تاریخ میلادی | تاریخ شمسی | محل اعلام |
---|---|---|---|
پزشکی | ۶ اکتبر ۲۰۲۵ | ۱۴ مهر ۱۴۰۴ | استکهلم، سوئد |
فیزیک | ۷ اکتبر ۲۰۲۵ | ۱۵ مهر ۱۴۰۴ | استکهلم، سوئد |
شیمی | ۸ اکتبر ۲۰۲۵ | ۱۶ مهر ۱۴۰۴ | استکهلم، سوئد |
ادبیات | ۹ اکتبر ۲۰۲۵ | ۱۷ مهر ۱۴۰۴ | استکهلم، سوئد |
صلح | ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵ | ۱۸ مهر ۱۴۰۴ | اسلو، نروژ |
اقتصاد | ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ | ۲۱ مهر ۱۴۰۴ | استکهلم، سوئد |
توجه: تاریخهای شمسی ممکن است با توجه به تقویم رسمی ایران در آن سال کمی تغییر کند. برای اطلاعات دقیقتر، به منابع رسمی مراجعه کنید.
فرآیند انتخاب برنده
فرآیند انتخاب برنده جایزه صلح نوبل بسیار محرمانه و دقیق است. هر ساله، صدها نامزد توسط افرادی مانند اساتید دانشگاه، برندگان پیشین نوبل، رهبران سیاسی و سازمانهای صلحطلب پیشنهاد میشوند. کمیته نوبل نروژ، متشکل از پنج عضو که توسط پارلمان نروژ انتخاب میشوند، این نامزدها را بررسی میکند. اسامی نامزدها تا ۵۰ سال پس از اعلام محرمانه باقی میماند، بنابراین گمانهزنیها درباره نامزدها تنها بر اساس حدس و گمان است.
در سالهای اخیر، افرادی مانند گرتا تونبرگ (فعال محیط زیست)، سازمانهایی مانند برنامه جهانی غذا، یا جنبشهایی برای صلح در مناطق درگیر جنگ مورد توجه قرار گرفتهاند. برای سال ۲۰۲۵، موضوعاتی مانند تلاشهای صلح در مناطق درگیری مانند اوکراین، خاورمیانه، یا ابتکارات برای مقابله با تغییرات اقلیمی احتمالاً در کانون توجه کمیته نوبل خواهند بود.
اهمیت جایزه صلح نوبل
جایزه صلح نوبل فراتر از یک افتخار شخصی یا سازمانی است؛ این جایزه میتواند توجه جهانی را به مسائل بحرانی جلب کند. برای مثال، اهدای این جایزه به افرادی مانند مارتین لوتر کینگ جونیور در سال ۱۹۶۴ برای مبارزه با تبعیض نژادی، یا نلسون ماندلا در سال ۱۹۹۳ برای پایان دادن به آپارتاید، تأثیرات عمیقی بر جنبشهای اجتماعی گذاشت. در دنیای امروز که با چالشهایی مانند جنگ، پناهجویان، و بحرانهای زیستمحیطی مواجه است، جایزه صلح میتواند الهامبخش همکاریهای بینالمللی و اقدامات عملی برای حل این مشکلات باشد.
تاریخچهای کوتاه از برندگان برجسته
از زمان تأسیس جایزه صلح نوبل، بیش از ۱۰۰ فرد و سازمان این افتخار را کسب کردهاند. برخی از برندگان برجسته عبارتاند از:
- ۱۹۱۹: وودرو ویلسون، رئیسجمهور آمریکا، برای تأسیس جامعه ملل.
- ۱۹۷۹: مادر ترزا، برای فعالیتهای خیریه و کمک به فقرا.
- ۲۰۱۱: الن جانسون سیرلیف، لیما گبووی و توکل کرمان، برای تلاش در راستای حقوق زنان.
- ۲۰۲۰: برنامه جهانی غذا، برای مبارزه با گرسنگی در جهان.
این جایزه بارها به دلیل انتخابهای بحثبرانگیز، مانند اهدای جایزه به افرادی که بعداً در مناقشات سیاسی نقش داشتند، مورد نقد قرار گرفته است. با این حال، همچنان یکی از معتبرترین جوایز جهانی محسوب میشود.
چرا باید به جایزه صلح نوبل اهمیت بدهیم؟
این جایزه نه تنها تلاشهای افراد و سازمانها را به رسمیت میشناسد، بلکه میتواند الهامبخش ما برای مشارکت در ایجاد جهانی آرامتر و عادلانهتر باشد. در شرایطی که جهان با بحرانهای متعدد روبرو است، شناخت افرادی که برای صلح و عدالت تلاش میکنند، میتواند امیدبخش باشد.