تفاوت ابله مرغان و سرخک در چیست؟

 تفاوت سرخک و آبله مرغان

سرخک و آبله مرغان دو بیماری ویروسی شایع در میان کودکان هستند که با وجود شباهت‌هایی در علائم ظاهری مانند تب و بثورات پوستی، تفاوت‌های مهمی از نظر عامل بیماری، نحوه انتقال، شدت علائم، و عوارض دارند. شناخت این تفاوت‌ها برای تشخیص صحیح، درمان مناسب و پیشگیری از عوارض جدی حیاتی است.

عامل بیماری‌زا

سرخک توسط ویروسی از خانواده "پارامیکسوویریده" به نام ویروس سرخک (Measles virus) ایجاد می‌شود. در مقابل، آبله مرغان حاصل فعالیت ویروس "واریسلا زوستر" (Varicella-zoster virus) است که از خانواده "هرپس ویریده" می‌باشد. این تفاوت در ویروس عامل، موجب اختلاف در ساختار بیماری و واکنش بدن به آن‌ها می‌شود.

دوره کمون و انتقال

هر دو بیماری از راه تنفسی و تماس مستقیم با ترشحات فرد بیمار منتقل می‌شوند، اما دوره کمون آن‌ها کمی متفاوت است. سرخک معمولاً ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تماس با ویروس بروز می‌کند، در حالی که علائم آبله مرغان ممکن است ۱۰ تا ۲۱ روز بعد ظاهر شوند. همچنین سرخک به شدت مسری است و حتی قبل از بروز علائم قابل انتقال است. آبله مرغان نیز واگیردار است اما شدت انتقال آن نسبت به سرخک کمی کمتر است.

علائم اولیه

علائم اولیه سرخک شامل تب بالا، سرفه خشک، آبریزش بینی، التهاب چشم و خستگی شدید است. یکی از نشانه‌های اختصاصی سرخک، لکه‌های سفید کوچک داخل دهان به نام "لکه‌های کوپلیک" است که قبل از بروز بثورات پوستی ظاهر می‌شود.

در آبله مرغان، تب معمولاً خفیف‌تر است و با احساس کسالت عمومی، درد بدن و بی‌اشتهایی همراه می‌شود. بثورات پوستی تقریباً همزمان یا اندکی پس از تب ظاهر می‌شوند و علامت بارز بیماری هستند.

بثورات پوستی

در سرخک، بثورات پوستی ابتدا از صورت و پشت گوش شروع شده و سپس به کل بدن گسترش می‌یابند. این دانه‌ها به صورت لکه‌های قرمز مسطح هستند که ممکن است به هم متصل شوند. بثورات سرخک معمولاً بعد از چند روز از بین می‌روند و ممکن است پوست بیمار کمی پوست‌پوسته شود.

در آبله مرغان، بثورات به صورت برجستگی‌های کوچک قرمز ظاهر می‌شوند که به سرعت به تاول‌های پر از مایع تبدیل شده و سپس می‌ترکند و خشک می‌شوند. این ضایعات خارش‌دار هستند و در چند مرحله به‌طور هم‌زمان در نواحی مختلف بدن ظاهر می‌شوند.

شدت بیماری و عوارض

سرخک بیماری شدیدتری نسبت به آبله مرغان است و می‌تواند منجر به عوارض خطرناکی مانند ذات‌الریه، التهاب مغز (آنسفالیت)، اسهال شدید و حتی مرگ شود، به‌خصوص در کودکان کم‌سن، افراد دارای سوءتغذیه یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

آبله مرغان در اکثر موارد خفیف و خودمحدودشونده است، اما ممکن است در نوزادان، بزرگسالان یا افراد با ضعف ایمنی، منجر به عوارضی چون عفونت‌های باکتریایی پوست، التهاب ریه، یا التهاب مغز شود. همچنین ویروس واریسلا می‌تواند در بدن نهفته بماند و سال‌ها بعد به صورت زونا (shingles) دوباره فعال شود.

واکسن و پیشگیری

برای هر دو بیماری واکسن مؤثری وجود دارد. واکسن سرخک به‌صورت ترکیبی با سرخجه و اوریون (MMR) در دوران کودکی تزریق می‌شود. واکسن آبله مرغان نیز در برخی کشورها به‌صورت گسترده استفاده می‌شود. واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌های ویروسی است.

همچنین بخوانید : «علائم سرخک چیست؟ پیشگیری  و درمان آن»

نتیجه‌گیری

با وجود تشابهاتی چون تب، بثورات پوستی و انتقال از راه تنفسی، سرخک و آبله مرغان از جهات مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند؛ از جمله عامل ویروسی، شدت علائم، نوع و الگوی بثورات و خطر عوارض. شناخت این تفاوت‌ها کمک می‌کند تا بیماران به‌موقع شناسایی شده و اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب انجام گیرد.