علائم سرخک و پیشگیری و درمان

سرخک چیست؟

سرخک یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که بیشتر در دوران کودکی مشاهده می‌شود. این بیماری به‌طور عمده از طریق سرفه، عطسه یا تماس مستقیم با قطرات آلوده منتقل می‌شود. علائم معمولی سرخک شامل تب، سرفه خشک، آبریزش بینی، گلودرد، ورم ملتحمه (چشم‌های ملتهب)، و بثورات پوستی است که معمولاً از صورت آغاز می‌شود و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.

علائم سرخک:

 تب
 سرفه خشک
 آبریزش بینی
 گلودرد
 التهاب چشم‌ها (ورم ملتحمه)
 لکه‌های سفید کوچک با مرکز سفید مایل به آبی در دهان (لکه‌های کوپلیک)
 بثورات پوستی که از صورت شروع شده و به بدن پخش می‌شود.

همچنین مطالعه کنید :  «تفاوت ابله مرغان و سرخک»

چه زمانی باید به متخصص اطفال مراجعه کرد؟

اگر فکر می‌کنید که شما یا کودکتان در معرض سرخک قرار گرفته‌اید یا علائمی مشابه سرخک دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر کودک شما واکسینه نشده است یا در معرض خطر قرار دارد، باید با پزشک مشورت کنید.

درمان:

هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد، اما برخی اقدامات مانند استفاده از داروهای تب‌بر، استراحت کافی و مصرف مایعات می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. همچنین، برای افرادی که در معرض ویروس سرخک قرار دارند، واکسیناسیون پس از مواجهه یا تزریق ایمونوگلوبولین سرم می‌تواند مفید باشد.

در صورتی که علائم سرخک شدید شود یا مشکلات تنفسی و تب بالا ایجاد کند، مراجعه به پزشک ضروری است.

داروهای مهم برای درمان سرخک ( بهتر است داروها با تجویز پزشک باشد )

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان خاص سرخک وجود ندارد، اما می‌توان برخی از علائم را کاهش داد تا راحتی بیمار بیشتر شود. برخی از داروهای مورد استفاده شامل موارد زیر هستند:

1. تب‌برها: برای کاهش تب بالا که معمولاً در مراحل اولیه بیماری مشاهده می‌شود، می‌توان از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد. این داروها می‌توانند به کاهش درد و تب کمک کنند.

2. آنتی‌هیستامین‌ها: در صورتی که فرد دچار خارش یا التهاب شدید پوستی شود، پزشک ممکن است استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها را تجویز کند تا این علائم کاهش یابد.

3. آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر سرخک باعث ایجاد عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت گوش یا پنومونی شود، پزشک ممکن است استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان عفونت‌های باکتریایی همراه تجویز کند.

4. مایعات و استراحت: مهم است که بیمار به میزان کافی مایعات بنوشد و استراحت کافی داشته باشد تا بدن بتواند به طور طبیعی با ویروس مقابله کند. استراحت و نوشیدن مایعات می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

پیشگیری از سرخک

با توجه به اینکه سرخک یک بیماری بسیار مسری است، پیشگیری از آن اهمیت زیادی دارد. واکسیناسیون یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از این بیماری است. در زیر به برخی از راه‌های پیشگیری اشاره می‌شود:

1. واکسیناسیون: واکسن MMR (سرخک، اوریون و سرخجه) به عنوان پیشگیری از سرخک، برای کودکان و بزرگسالان توصیه می‌شود. این واکسن معمولاً در دو نوبت تزریق می‌شود: یک نوبت در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و نوبت دوم بین ۴ تا ۶ سالگی. اگر فردی قبلاً واکسن را دریافت نکرده باشد، می‌تواند آن را در بزرگسالی دریافت کند.

2. واکسیناسیون پس از مواجهه: افرادی که در معرض سرخک قرار گرفته‌اند و واکسینه نشده‌اند، می‌توانند تا ۷۲ ساعت پس از تماس با ویروس، واکسن سرخک را دریافت کنند تا از ابتلا به بیماری جلوگیری کنند.

3. ایزوله کردن فرد مبتلا: افرادی که به سرخک مبتلا شده‌اند باید حداقل ۴ روز پس از ظاهر شدن بثورات از تماس با دیگران خودداری کنند تا ویروس را منتقل نکنند.

4. حفظ ایمنی گله‌ای: اگر درصد بالایی از افراد یک جامعه واکسینه شده باشند، احتمال شیوع سرخک کاهش می‌یابد. این امر باعث حفاظت افرادی می‌شود که به دلایل مختلف قادر به دریافت واکسن نیستند.

تشخیص سرخک

تشخیص سرخک معمولاً توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک ممکن است از ویژگی‌های خاص بثورات و لکه‌های کوپلیک (لکه‌های سفید مایل به آبی روی زمینه قرمز در داخل دهان) برای تشخیص استفاده کند. در صورت نیاز، آزمایش‌های بیشتری مانند آزمایش خون، نمونه‌گیری از گلو یا ادرار برای تأیید وجود ویروس سرخک انجام می‌شود.
عوارض سرخک

اگرچه سرخک به خودی خود بیماری جدی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند عوارض شدیدی به دنبال داشته باشد، به ویژه در نوزادان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف. برخی از عوارض شامل:

1. پنومونی (ذات الریه): یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین عوارض سرخک، پنومونی است که می‌تواند خطرناک باشد.

2. انسفالیت: در برخی موارد، سرخک می‌تواند منجر به التهاب مغز شود که به آن انسفالیت گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند آسیب‌های دائمی به مغز وارد کند.

3. عفونت‌های گوش: یکی دیگر از عوارض رایج سرخک، عفونت گوش است که ممکن است به کاهش شنوایی منجر شود.

4. عوارض بارداری: سرخک در دوران بارداری می‌تواند خطراتی چون زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و حتی مرگ مادر را به دنبال داشته باشد.

مراقبت‌های ویژه برای کودکان و بزرگسالان

برای افرادی که در معرض خطر عوارض شدیدتر سرخک هستند، مانند نوزادان، افراد مسن یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مراقبت‌های ویژه ضروری است. این افراد ممکن است نیاز به درمان‌های حمایتی ویژه مانند ایمونوگلوبولین سرم داشته باشند.

نکات مهم در مراقبت از فرد مبتلا به سرخک

 فرد مبتلا باید به اندازه کافی استراحت کند و از فعالیت‌های سنگین خودداری نماید.
 مراقب وضعیت تب باشید و در صورت نیاز از داروهای تب‌بر استفاده کنید.
 از تماس با افراد آسیب‌پذیر مانند نوزادان و سالمندان خودداری کنید.
 مراقب رطوبت محیط باشید و از استفاده از داروهای ضد سرفه بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

نتیجه‌گیری

سرخک یک بیماری مسری است که می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد، اما با واکسیناسیون می‌توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. در صورتی که فردی مبتلا به سرخک شود، درمان خاصی برای آن وجود ندارد و تنها علائم بیماری کنترل می‌شود. واکسیناسیون به عنوان مهم‌ترین راه پیشگیری از این بیماری شناخته می‌شود و باید به‌طور منظم انجام شود تا خطر شیوع آن کاهش یابد.

 سوالات رایج
 
چند سؤال‌ و جواب کوتاه درباره بیماری سرخک 

1 سرخک چگونه منتقل می‌شود؟
   از طریق قطرات تنفسی هنگام سرفه یا عطسه.

2. چند دُز واکسن نیاز است؟
   دو دُز در کودکی (۱۲ ماهگی و ۴ تا ۶ سالگی).

3. آیا ممکن است بعد از واکسن هم سرخک بگیریم؟
   احتمال کمی وجود دارد، اما موارد نادر هستند.

4. سرخک خطرناک است؟
   بله، می‌تواند منجر به ذات‌الریه، التهاب مغز و مرگ شود.

5. چه تفاوتی با آبله‌مرغان دارد؟
   نوع ویروس، شکل بثورات و الگوی تب متفاوت است. ( تفاوت ابله مرغان و سرخک )

6.آیا سرخک واگیردار است؟
    بله، یکی از مسری‌ترین بیماری‌های ویروسی است.

7.ایا کسی یکبار سرخک گرفته باز هم میگیره؟
  خیر، معمولاً با یک‌بار ابتلا، بدن ایمنی دائمی پیدا می‌کند.