روز بزرگداشت مولانا هر سال در ۸ مهر برگزار میشود. در سال ۱۴۰۴ نیز این روز به یاد شاعر و عارف بزرگ ایرانی، جلالالدین محمد بلخی، فرصتی برای مرور اندیشههای او در عشق، صلح و انسانیت است. مراسم فرهنگی و ادبی در ایران و قونیه ترکیه برگزار میشود

روز بزرگداشت مولانا ۱۴۰۴
روز 8 مهرماه در تقویم رسمی ایران به نام روز بزرگداشت مولانا جلالالدین محمد بلخی ثبت شده است؛ روزی که هر ساله فرصتی برای بازخوانی آثار، اندیشهها و تعالیم معنوی این شاعر و عارف برجسته تاریخ فراهم میآورد. در سال ۱۴۰۴ نیز همچون سالهای گذشته، ایرانیان و علاقهمندان به فرهنگ و ادب فارسی در سراسر جهان این روز را گرامی خواهند داشت.
زندگینامه کوتاه مولانا
مولانا در سال ۶۰۴ هجری قمری (معادل ۱۲۰۷ میلادی) در شهر بلخ زاده شد. او از کودکی با علوم دینی، فلسفی و ادبیات آشنا شد و پس از مهاجرت خانوادهاش به آناتولی، در شهر قونیه سکونت یافت. مولانا در طول زندگی خود تحت تأثیر استادان بزرگی چون بهاء ولد (پدرش) و شمس تبریزی قرار گرفت و مسیر عرفانی او به شدت متحول شد.
مولانا در سال ۶۷۲ هجری قمری (۱۲۷۳ میلادی) در قونیه درگذشت و آرامگاه او امروزه یکی از مهمترین مراکز زیارت و عرفان در جهان است.
آثار ماندگار مولانا
میراث ادبی و عرفانی مولانا تا امروز الهامبخش اندیشمندان، شاعران و هنردوستان است. مهمترین آثار او عبارتاند از:
مثنوی معنوی: شامل شش دفتر و بیش از ۲۵ هزار بیت، که بسیاری آن را «قرآن در زبان فارسی» نامیدهاند.
دیوان شمس تبریزی: مجموعهای از غزلیات پرشور که عشق و معنویت در آن موج میزند.
فیه ما فیه: گردآوری سخنان مولانا در قالب حکمتها و اندرزهای عرفانی.
مجالس سبعه: شامل هفت خطابه و موعظه دینی و اخلاقی.
این آثار مملو از مضامینی چون عشق الهی، حقیقتجویی، صلح، وحدت انسانها و سلوک معنوی هستند.
اندیشهها و پیامهای مولانا
مولانا بیش از هر چیز به عشق بهعنوان نیروی محرک هستی باور داشت. او انسان را جوینده حقیقت میدانست که باید از طریق عشق و معرفت، از ظاهر دنیا فراتر رود و به وحدت الهی برسد.
اندیشههای او شامل:
عشق الهی: محور اصلی سلوک انسان.
خودشناسی: راهی برای رسیدن به شناخت خداوند.
وحدت وجود: همه موجودات جلوهای از حقیقت واحد الهی هستند.
صلح و همزیستی: دعوت به دوری از تعصب و دشمنی و تأکید بر همدلی جهانی.
اهمیت جهانی مولانا
شهرت و جایگاه مولانا محدود به ایران و جهان فارسیزبان نیست. آثار او به دهها زبان ترجمه شده و در دانشگاههای معتبر دنیا تدریس میشود. در سال ۲۰۰۷، یونسکو به مناسبت هشتصدمین سال تولد او، آن سال را «سال جهانی مولانا» نامید. این اقدام نشانهای از تأثیر گسترده اندیشههای او بر ادبیات، فلسفه و عرفان در سطح جهان است.
مراسم بزرگداشت مولانا در ایران و جهان
هر سال در هشتم مهرماه، مراسم بزرگداشت مولانا در نقاط مختلف ایران برگزار میشود. در این روز:
نشستهای علمی و ادبی با حضور پژوهشگران و استادان دانشگاه برگزار میگردد.
شبهای شعر و محافل ادبی به خوانش غزلیات و مثنوی اختصاص مییابد.
مراکز فرهنگی برنامههای هنری شامل موسیقی سنتی، نمایش و سخنرانیهای عرفانی تدارک میبینند.
در قونیه ترکیه نیز، که آرامگاه مولانا در آن قرار دارد، مراسم ویژهای برپا میشود. این مراسم شامل سماع عرفانی، سخنرانیها و نمایشهای فرهنگی است که سالانه هزاران گردشگر و علاقهمند را از سراسر جهان به خود جذب میکند.
روز بزرگداشت مولانا ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴ نیز روز هشتم مهر، بار دیگر فرصتی خواهد بود برای یادآوری پیامهای جاودان مولانا. این روز تنها یادبودی تاریخی نیست، بلکه تذکری است برای انسان امروز تا بار دیگر به ارزشهایی همچون عشق، همزیستی، عدالت و حقیقتجویی بیندیشد.
جمعبندی
روز بزرگداشت مولانا در ۸ مهر ۱۴۰۴، همچون سالهای گذشته، بهانهای برای زنده نگه داشتن یاد و اندیشههای عارفی است که فراتر از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی سخن گفت. میراث مولانا همچنان چراغی است که مسیر انسان معاصر را به سوی معنویت، عشق و همبستگی روشن میکند.