امیر کبیر

سایر

در سال ۱۲۲۲ ق، میرزا محمدتقی خان امیرکبیر، فرزند کربلایی قربان بیگ فراهانی، در هزاوه فراهان، توابع اراک (سلطان آباد پیشین) به دنیا آمد. پدر امیرکبیر، کربلایی قربان، در دستگاه میرزا عیسی (میرزا بزرگ)، پدر میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام، سمت آشپزی داشت. مادر امیرکبیر، فاطمه‌سلطان، دختر استاد شاه محمد‌بنا، از اهالی فراهان بود. به خاطر هوش و استعداد برجسته‌اش، میرزا محمدتقی خان از همان دوران نوجوانی، مورد توجه میرزابزرگ و سپس قائم‌مقام فراهانی قرار گرفت و به ترتیب به سمت منشی‌گری آن دو دست یافت و به سرعت مورد توجه قائم‌مقام و عباس میرزا نایب‌السلطنه قرار گرفت. یکی از اقدامات مهم امیرکبیر، پایان دادن و سرکوب شورش محمدحسن خان سالار فرزند اللهیارخان آصف الدوله در خراسان (در نوروز ۱۲۶۶ ق) بود. همچنین، تأسیس دارالفنون نیز یکی از اقدامات برجسته امیرکبیر بود که پس از تلاشهای بسیار، در ۵ ربیع‌الاول ۱۲۶۸ و فقط ۱۳ روز قبل از قتل امیرکبیر، افتتاح شد. امیرکبیر در محرم ۱۲۶۸ از مقام صدارت عظمی عزل شد و در شب شنبه ۱۸ ربیع‌الاول ۱۲۶۸، توسط حاجب‌الدوله در حمام فین کاشان به قتل رسید.